تجزیه و تحلیل شکست (Failure analysis)، فرآیندی علمی و تخصصی است جهت جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها به منظور تعیین علت شکست است که اغلب با هدف تعیین اقدامات اصلاحی صورت می گیرد. این نوع تحلیل و بررسی به منظور عارضه یابی تخریب در قطعات و تجهیزات صنعتی (از نوع فلزی)، دانش جدیدی است که در صنایع بزرگی مانند نفت و گاز، پتروشیمی و پالایشگاه ها، نیروگاهی، صنایع دریایی، هوایی و صنایع نظامی کاربردهای بسیار زیادی دارد و متشکل از جمع آوری اطلاعات/ داده های اولیه، انجام آزمایشها و تجزیه و تحلیل داده ها و نتایج جهت تعیین علت شکست و یا تخریب در قطعات مهندسی مواد صورت میگیرد. استفاده از این دانش فنی باعث صرفه جویی اقتصادی و جلوگیری از تکرار مجدد خطاهای و عوامل منجر به شکست شده و به مراتب ایمنی صنعتی را در قطعات و تجهیزات صنعتی افزایش می دهد.
وقوع تخریب و نیز شکست در قطعات صنعتی و تجهیزات مورد استفاده در صنایع یاد شده میتواند از عوامل متعددی ایجاد گردد که بطور معمول میتوان از شناسایی و انتخاب مواد نامناسب، استفاده و بکارگیری ناصحیح و اعمال بار مضاعف، ایراد متالورژی و ساخت قطعه در خط تولید، شرایط محیطی و عدم شرایط صحیح تعمیرات و نیز نگهداری نام برد.
فرایند تجزیه و تحلیل شکست، متکی بر جمع آوری اطلاعات علمی و فنی از اجزای دچار شکست شده می باشد که برای بررسی های بعدی علت یا علل شکست با استفاده از طیف گسترده ای از روش ها، نظیر ویژه روشهای طیف سنجی، فراکتوگرافی، روش های بررسی با استفاده از آمایشهای غیر مخرب (NDT) مورد مطالعه قرار داده می شوند.